23 Mar Biblia i nauka. Krótkie wprowadzenie
Douglas Wilson w tekście Biblicentryzm w edukacji[1] wskazuje na cztery możliwe postawy poznawcze względem Biblii. Pierwszą z nich jest podążanie za wezwaniem Tertuliana „Cóż jednak mają wspólnego Ateny z Jerozolimą? Kościół z Akademią? Heretycy z chrześcijanami?”[2] by zupełnie rozdzielić wiarę od nauki. Drugą jest traktowanie wiary jako wiedzy zdobytej cząstkowo w różnych instytucjach. W tym podejściu każdy będzie dysponować innym zestawem cząstkowych elementów wiedzy, co w konsekwencji przełoży się na różny sposób postrzegania świata i niestety często niemożność uwspólnienia stanowisk. Trzecia perspektywa synkretycznie łączy wiedzę z wiarą, gdyż w opisie i rozumieniu świata wykorzystuje teologiczną terminologię. Nie jest to jednak wiara zakorzeniona i oparta na osobistej relacji człowiek-Bóg, ale jedynie rozwodniona i chwiejąca się w swych posadach. Ostatnie stanowisko przytaczane przez Wilsona uznaje Pismo Święte za fundament wszelkiego poznania oraz moralne odniesienie wykorzystywane w codziennym życiu.
W kontekście dzisiejszego wykładu warto przypomnieć, że Biblia stanowi najlepiej zbadany tekst licząc od początku świata. Na przestrzeni dziejów próbowano podważyć jej autentyczność, zarzucić zniekształcenia na etapach kolejnego przepisywania i tłumaczenia. Trzeba jednak podkreślić, że tłumaczenia nie bazują na już wydanych różnych wersjach, lecz odnoszą się do tekstów źródłowych w języku greckim, hebrajskim i aramejskim. Josh McDowell w książce Wiarygodność Pisma Świętego[3] udowadnia, że Nowy Testament (NT) pod kątem autentyczności bibliograficznej nie ma sobie równych. Dysponujemy ponad 24 tysiącami manuskryptów, w których zgodność co do słowa jest na poziomie 99,5%. Poniższa tabelki przedstawiają ilościowe zestawienie rękopisów:
| DOSTĘPNE MANUSKRYPTY GRECKIE | |
| UNICJAŁY | 307 |
| MINUSKUŁY | 2860 |
| LEKCJONARZE | 2410 |
| PAPIRUSY | 109 |
| RAZEM | 5686 |
| MANUSKRYPTY W INNYCH JĘZYKACH | |
| ŁACIŃSKA WULGATA | >10 000 |
| ETIOPSKIE | >2000 |
| SŁOWIAŃSKIE | 4101 |
| ORMIAŃSKIE | 2587 |
| SYRYJSKA PESZITTA | >350 |
| BOHAIRYCKIE | 100 |
| ARABSKIE | 75 |
| STAROŁACIŃSKIE | 50 |
| ANGLOSASKIE | 7 |
| GOCKIE | 6 |
| SOGDYJSKIE | 3 |
| STAROSYRYJSKIE | 2 |
| PERSKIE | 2 |
| FRANKIJSKI | 1 |
| RAZEM | >19 284 |
| OGÓLNA LICZNA MANUSKRYPTÓW | >24 970 |
Źródło: McDowell Josh (2009). Wiarygodność Pisma Świętego. Warszawa: Vocatio, s. 99 oraz 99 i 100.
Co więcej Biblia jako zbiór pism pośród innych dzieł klasycznych posiada najkrótszy odstęp czasowy między datą napisania a najstarszą dostępną kopią. Zestawienie prezentuje tabela poniżej:
| AUTOR | Księga | Data napisania | Najstarsze zachowane kopie | Okres dzielący | Liczba kopii |
| HOMER | Iliada | 800 r. przed Chrystusem | ok. 400 r. przed Chrystusem | ok. 400 lat | 643 |
| HERODOT | Historia | 480-425 r. przed Chrystusem | ok. 900 r. po Chrystusie | ok.1350 lat | 8 |
| TUKIDYDES | Historia | 460-400 r. przed Chrystusem | ok. 900 r. po Chrystusie | ok.1300 lat | 8 |
| PLATON | 400 r.przed Chrystusem | ok. 900 r. po Chrystusie | ok.1300 lat | 7 | |
| DEMOSTENES | 300 r.przed Chrystusem | ok. 1100 r. po Chrystusie | ok.1400 lat | 200 | |
| CEZAR | Wojna galijska | 100-44 r. przed Chrystusem | ok. 900 r. po Chrystusie | ok.1100 lat | 10 |
| LIWIUSZ | Historia Rzymu | 59 r. przed Chrystusem – 17 r. po Chrystusie | IV w. (część) | ok. 400 lat | 1(część.) |
| X w. (większość) | ok.1000 lat | 19 | |||
| TACYT | Roczniki | 100 r. po Chrystusie | ok. 1100 r. po Chrystusie | ok.1000 lat | 20 |
| PLINIUSZ DRUGI | Historia naturalna | 61-113 r. po Chrystusie | ok. 850 r. po Chrystusie | ok. 750 lat | 7 |
| NOWY TESTAMENT | 50-100 r.
po Chrystusie |
ok. 114 r. (fragment) | >50 lat | 5366 | |
| ok. 200 r.(księgi) | 100 lat | ||||
| ok. 250 r. (znaczna część NT) | 150 lat | ||||
| ok. 325 r. (całość NT) | 225 lat |
Źródło: McDowell Josh (2009). Wiarygodność Pisma Świętego. Warszawa: Vocatio, s. 104- 105.
Również teksty Starego Testamentu (ST) zostały starannie zachowane. Rękopisy z Qumran odkryte w połowie XX wieku na okres około 150 r. przed Chrystusem zawierają najstarsze zachowane fragmenty pochodzące z niemal wszystkich ksiąg ST. Wydaje się więc, że powyższe dowody w sposób wystarczający przemawiają za autentycznością Biblii jako spisanej księgi.
Ponadto wiele prac uznanych uczonych takich jak Stephen Meyer (biologia, genetyka), Geoff Barnard (genetyka, immunologia), Andy McIntosh (fizyka, termodynamika), John Lennox (matematyka) reprezentujących świeckie (nie- teologiczne) nauki potwierdza w swoich wypowiedziach autentyczność Biblii jako księgi oraz przesłania w niej zawartego.
[1] Por. Wilson D. (2012). Biblicentryzm w edukacji [w:] Reformacja w Polsce. Numer specjalny. Edukacja.
[2] Tertulian (2012), Preskrypcja przeciw heretykom. Kraków: Ultramontes, s. 16. http://www.ultramontes.pl/tertulian_preskrypcja.pdf
[3] McDowell Josh (2009). Wiarygodność Pisma Świętego. Warszawa: Vocatio.
Autor: dr inż. Przemysław Chmielecki